Psikolojik Güvenlik: Takımların Görünmez Gücü 🛡️✨
- Nihan Yalçın
- 3 Ara 2024
- 2 dakikada okunur
Bir takım düşünün… Toplantılarda herkes özgürce fikrini söylüyor, "Bu çok saçma olur mu?" demeden en çılgınca düşüncelerini paylaşıyor. Hatalar mı? Onlar bir öğrenme fırsatı! İşte böyle bir ekip, yaratıcılığın ve iş birliğinin zirvesini yaşar. Harika bir hayal, değil mi?
Peki ya bunun tam tersi?Sessizliğe bürünmüş toplantı odaları, "Bir şey söylesem yanlış anlarlar mı?" korkusuyla kilitlenen ekip üyeleri, paylaşılamayan fikirler… İşte bu, psikolojik güvenliğin olmadığı bir ekibin resmi. Ve bu resim, ne yazık ki birçok iş yerinde hâlâ çok tanıdık.

Bu noktada, bir ekip lideri, yönetici ya da takım koçu olarak kendimize şu soruyu sormalıyız: Ekibimde psikolojik güvenlik var mı?
Psikolojik Güvenlik Nedir?
Harvard Üniversitesi Profesörü Amy Edmondson, psikolojik güvenliği şöyle tanımlar:
"Psikolojik güvenlik, bireylerin bir ekip içinde yargılanma korkusu olmadan fikirlerini, endişelerini ve hatalarını paylaşabildiği bir ortamdır."
Ancak bu sadece "rahat bir ortam" anlamına gelmez. Psikolojik güvenlik, ekiplerin dayanıklı, yenilikçi ve yüksek performanslı olmasının temel taşlarından biridir.
Düşünün: Kaç harika fikir, "Bunu söylersem saçma mı olur?" korkusuyla sonsuza dek yok oldu? Kaç kişi, "Bir hata yaptım ama kimse anlamasın" diyerek o hatayı çözme fırsatını kaçırdı? Psikolojik güvenlik tam da bu noktada devreye girer.
Psikolojik Güvenliğin Faydaları
Psikolojik güvenliğin eksik olduğu bir ekipte, inovasyon ve iş birliği zayıflar. Oysa psikolojik güvenliğin güçlü olduğu bir ortamda:
Yaratıcılık artar: Çalışanlar en çılgınca fikirlerini bile korkmadan paylaşabilir.
Hatalar öğrenme fırsatına dönüşür: Çalışanlar hatalarını gizlemek yerine açıkça konuşarak ekipçe çözüm arar.
İş birliği güçlenir: Ekip üyeleri birbirlerine yardım etmekte daha rahat olur ve bir bütün olarak hareket eder.
Bu ortamı yaratmak ise liderlerin ve takım koçlarının en önemli görevlerinden biridir.
Takım Koçluğu ile Psikolojik Güvenlik
Takım koçluğunun temelinde, ekip üyelerinin en iyi performansı sergileyebileceği bir ortam yaratmak yatar. Bu ortamın temel taşlarından biri de güven duygusudur.
Bir takım koçu, ekibin:
Birbirini gerçekten dinlediği,
Cesurca fikir paylaştığı,
Yapıcı tartışmaların teşvik edildiği bir atmosfer oluşturur.
Psikolojik güvenlik olmadan, takım koçluğu yüzeysel bir gelişim sağlar. Ancak güven ile desteklenen bir koçluk süreci, ekiplerin potansiyelini tam anlamıyla ortaya çıkarır.
Ekiplerinize Sormanız Gereken 3 Soru
Ekibinizde psikolojik güvenliğin seviyesini değerlendirmek için şu soruları bir düşünün:
Çalışanlarınız bir hata yaptığında bunu açıkça ifade edebiliyor mu?
Fikirler, sorgulanma ya da eleştirilme korkusu olmadan paylaşılabiliyor mu?
Ekip üyeleri birbirlerinden yardım istemekte rahat mı?
Eğer bu sorulara “evet” diyorsanız, tebrikler! Ekibinizde güçlü bir psikolojik güvenlik ortamı var. Ancak “hayır” diyorsanız, belki de değişim zamanı gelmiştir. Psikolojik güvenliği artırmak için liderlerin ve koçların ekip üyelerine güven veren, onları destekleyen bir yaklaşım benimsemesi gerekir.
Psikolojik Güvenliği Artırmak İçin Öneriler
Ekiplerde psikolojik güvenliği artırmak için şu adımları atabilirsiniz:
Dinlemeyi öğrenin: Toplantılarda herkesin konuşmasına fırsat verin. Sessiz kalanların da görüşlerini paylaşmaları için cesaretlendirin.
Hataları normalleştirin: Hataların birer öğrenme fırsatı olduğunu vurgulayın. Hataları açıkça konuşarak ekipçe çözüm üretin.
Eleştiriyi yapıcı hale getirin: Fikirleri eleştirmek yerine, nasıl daha iyi hale getirilebileceği üzerine odaklanın.
Bir ekip, psikolojik güvenlik olmadan yalnızca “işini yapan bireyler” topluluğu olabilir. Ancak güçlü bir psikolojik güvenlik ortamında, ekip üyeleri bir bütün olarak hareket eder, yaratıcı olur ve birbirlerine ilham verir. Psikolojik güvenlik, takımların görünmez gücüdür. Onu inşa eden liderler ve takım koçları ise bu gücü harekete geçiren kişilerdir.
Yorumlar